Commodore 128

Commodore 128 – komputer domowy produkowany przez firmę Commodore International w latach 80. XX wieku; ostatni z 8-bitowych komputerów tej firmy, zaprezentowany w Las Vegas, w styczniu 1985, równolegle z modelami C128D oraz LCO^[1].

Komputer wyposażony był w dwa procesory – 8502 oraz Z80, czego skutkiem było udostępnienie użytkownikowi trzech trybów pracy. Commodore 128 mógł pracować w trybie "C64" oraz, "C128", zaś drugi z zastosowanych procesorów umożliwiał korzystanie z systemu operacyjnego CP/M.

Komputer ten posiadał 128 kilobajtów pamięci operacyjnej (stąd jego oznaczenie liczbowe w nazwie) oraz 48 kilobajtów pamięci ROM.

W sprzedaży ukazały się dwie wersje Commodore 128: C128 oraz C128D. Pierwsza z nich zawierała całość komputera w jednej obudowie (pamięć zewnętrzna dołączana była jako odrębne urządzenie); wersja C128D wyposażona była w oddzieloną od głównej jednostki (zawierającej napęd dyskietek 5 1/4") klawiaturę. Stacje dyskietek 1570, 1571 i 1572 w trybie C64 pracowały z szybkością 3600 bit/sek, w trybie C128 - 15000 bit/sek, zaś w trybie CP/M - 35000 bit/sek.

Do Commodore 128 powstał specjalnie przygotowany system operacyjny GEOS 128, umożliwiający również obsługę trybu swojego poprzednika Commodore 64 (komputer po włączeniu domyślnie zgłaszał się do pracy w "trybie C128").

Komputer pracował w trybie znakowym wyświetlając 40 lub 80 kolumn tekstu. Sześć trybów graficznych C128 (160x200 przy 4 kolorach wybranych z palety 16, 320x200 przy dwóch kolorach z palety 16, 640x200 przy dwóch kolorach) korzystało z 9 kB pamięci obrazu.

Dane techniczne

Typ	Komputer domowy
Premiera	styczeń 1985
Koniec produkcji	1989
Procesor	MOS 8502 @ 2 MHz Zilog Z80A @ 4 MHz
Pamięć operacyjna	128 kB
System operacyjny	Microsoft BASIC 7.0 Digital Research CP/M 3.0
Poprzednik	Commodore 64

Tekst udostępniany na licencji Creative Commons: uznanie autorstwa, na tych samych warunkach, http://pl.wikipedia.org/wiki/Commodore_128, Historia i autorzy

Commodore Plus/4

Commodore Plus/4 - komputer wyprodukowany przez firmę Commodore w roku 1984, kompatybilny z Commodore 16. Został zaprezentowany podczas targów CES w styczniu 1984, jako Commodore 264. Firma Commodore planowała wyposażanie komputera w różne odmiany pamięci ROM, zależnie od oczekiwań użytkowników, z możliwością wyboru modułu pamięci stałej w momencie zakupu komputera. Plan został jednak zatrzymany w pół roku po premierze urządzenia^[1]. Podobnie zaniechano przedstawienia modelu 364, który miał być wyposażony w syntezator mowy oraz odrębną klawiaturę numeryczną.

Nazwa Plus/4 oznacza cztery aplikacje autorstwa International Tri Micro, umieszczone w pamięci ROM: (procesor tekstu, arkusz kalkulacyjny, baza danych i program graficzny; możliwe było tworzenie dokumentów zawierających elementy pochodzące z więcej niż jednej zainstalowanej aplikacji) - komputer miał być urządzeniem przeznaczonym do biznesu. W odróżnieniu od Commodore 16 i Commodore 116, Plus/4 posiadał 64 KB RAM-u. Miał także możliwość podłączenia dedykowanej dla niego stacji dyskietek Commodore 1551. Podłączana ona była przez port równoległy i działała od trzech do pięciu razy szybciej niż stosowana z innymi komputerami Commodore stacja Commodore 1541. Komputer ten wyposażony był w 1-kanałowy generator dźwięku oraz układ wyświetlania obrazu zintegrowany w jednej kości "TED". Jakość dźwięku zdecydowanie ustępowała C64, natomiast paleta kolorów została rozszerzona do 128 kolorów (C64 dysponował paletą 16 barw). Dokładnie było to 16 kolorów oraz 8 poziomów luminacji dla każdego z nich. Ponieważ jednak czarny kolor nie zmieniał swojej jasności, możliwe było uzyskanie tylko 121 kolorów (15 kolorów × 8 poziomów luminancji + czarny).

Komputer wyposażony był w znacznie bardziej rozbudowaną wersję języka BASIC 3.5. Dzięki niemu oraz zmianie adresowania pamięci, użytkownik w BASIC-u miał do dyspozycji 59 KB pamięci RAM. Było to dużym skokiem w porównaniu do 48 KB RAM-u, dostępnej w C64. Podstawowymi wadami komputera Plus/4 była niekompatybilność z C64 (m.in. układ graficzny TED nie obsługiwał sprite'ów) oraz małe możliwości dźwiękowe. Dodatkowo model ten nie posiadał standardowego portu joysticka oraz portu magnetofonowego (możliwe było podłączenie je przez specjalne adaptery). Sprawiło to, że rynek nie przyjął dobrze odmiany tych komputerów^[2], w następstwie czego powstał model C128, w którym zastosowano architekturę dwuprocesorową, by zachować pełną zgodność z modelem C64.

http://pl.wikipedia.org/wiki/Commodore_Plus/4, Historia i autorzy, Tekst udostępniany na licencji Creative Commons: uznanie autorstwa, na tych samych warunkach

Foto: Foofy at en.wikipedia, Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 Unported

Commodore 116

Commodore 116 - uboższa wersja komputera Commodore 16 wyprodukowana przez firmę Commodore w roku 1984 i dostępna wyłącznie w Europie.

Najważniejszą różnicą w stosunku do C16 była nowa mniejsza obudowa zapożyczona z modelu C-Plus/4 z klawiaturą z gumowymi przyciskami i blokiem strzałek kierunkowych. Poza tym parametry techniczne nie różniły się od C16 - zainstalowano 16 kB pamięci RAM (rozszerzalnej do 64 kB), 32 kB pamięci ROM i bazujący na 6502 procesor 7501 o taktowaniu 1,69 MHz. Zaimplementowano BASIC w wersji 3.5.

Ze względu na niekompatybilność z Commodore 64 i niskie osiągi komputer nie przyjął się.

http://pl.wikipedia.org/wiki/Commodore_116, Historia i autorzy, Tekst udostępniany na licencji Creative Commons: uznanie autorstwa, na tych samych warunkach

Commodore 16

Commodore 16 - komputer domowy wyprodukowany przez firmę Commodore w roku 1984 na bazie procesora 7501 - zmodyfikowanej wersji 6502.

Komputer ten miał zastąpić Commodore VIC-20 i plasował się w dolnej półce cenowej komputerów poniżej 100 dolarów. Model ten nie był kompatybilny z Commodore 64. Uboższa wersja - Commodore 116 - sprzedawana była wyłącznie w Europie.

Historia

C16 został zaprojektowany, aby konkurować z komputerami o cenach poniżej 100 dolarów firm Timex Corporation, Mattel i Texas Instruments. Maszyny firm Mattel i Timex były tańsze od Commodore VIC-20, a wprowadzenie C16 (mimo że VIC posiadał większy wybór urządzeń zewnętrznych, pełnowymiarową klawiaturę i więcej pamięci niż produkty konkurencji) miało dać możliwość wejścia Commodore w ten segment komputerów. Texas Instruments TI-99/4A plasował się cenowo między VIC-20 a C64, a jego możliwości również leżały między tymi dwoma komputerami, ale Texas Instruments zaniżało cenę produktu. C16 był bardziej zbliżony parametrami do TI-99/4A niż starzejący się już VIC-20.

Dodatkowo prezes firmy Commodore Jack Tramiel obawiał się wejścia na rynek firm japońskich i pojawienia się ich komputerów z jeszcze niższymi cenami. Przewidywania te w stosunku do komputerów osobistych jednak nie sprawdziły się, mimo że Japończycy zdominowali wkrótce amerykański rynek konsoli gier wideo.

Opis

Z zewnątrz C16 przypominał komputery VIC-20 czy C64, jednak obudowa była czarna z szarymi klawiszami. Możliwości komputera kształtowały się pomiędzy VIC-20 a C64 - C16 posiadał 16 kB RAMu (rozszerzalnej do 64 kB) z 12 kB dostępnymi dla wbudowanego interpretera języka BASIC, nowy chipset dźwiękowy (dźwięk jednokanałowy) i graficzny umożliwiający wyświetlenie 128 kolorów w trybie tekstowym 40×25 pikseli (w rzeczywistości 121, gdyż odcienie czarnego były wyświetlane jako kolor czarny), chip TED (lepszy niż VIC użyty w VIC-20, ale pozbawiony możliwości wyświetlania sprite'ów i zaawansowanych możliwości chipów SID zaimplementowanych w VIC-II komputera C64). Wbudowany w ROM BASIC 3.5 był jednak lepszy od BASIC 2.0 z komputerów VIC-20 i C64 i zawierał komendy dla dźwięku i grafiki bitmapowej (2 kolory w rozdzielczości 320×200 pikseli lub 4 kolory w rozdzielczości 160×200 pikseli).

Największymi niedogodnościami C16 był brak kompatybilnego z VIC-20/C64 złącza magnetofonu Datassette, brak portu gier oraz złącza modemu. Commodore sprzedawało przeznaczone specjalnie dla rodziny C16 magnetofony Commodore 1531 oraz joysticki, ale wkrótce pojawiły się konwertery umożliwiające podłączenie urządzeń z VIC-20/C64. Oficjalną przyczyną zmiany portu joysticków było zmniejszenie interferencji fal radiowych. Port szeregowy C16 posiadał interfejs IEEE-488.

Do rodziny komputerów C16 należały także maszyny Commodore 116 (tańsza wersja C16) i Commodore Plus/4 (przeznaczona dla małego biznesu).

Popularność na rynku

Według wielu opinii podjęcie produkcji komputera C16 było nieporozumieniem, a o jego losie zaważyła niekompatybilność z VIC-20 i C64, niskie parametry techniczne oraz niewielka liczba programów i gier (ich tworzenie było bardzo utrudnione ze względu na brak sprite'ów). W USA komputer sprzedawał się bardzo słabo i wkrótce wycofano go z rynku, zastępując modelem C64. Sytuacja była niewiele lepsza w Europie.

Dane techniczne

Typ	Komputer domowy
Premiera	1984
Procesor	MOS 7501 @ 0.89 MHz lub 1.76 MHz
Pamięć operacyjna	16 KB pamięci RAM, 32 kB pamięci ROM
System operacyjny	Commodore BASIC

http://pl.wikipedia.org/wiki/Commodore_16, Historia i autorzy, Tekst udostępniany na licencji Creative Commons: uznanie autorstwa, na tych samych warunkach
Foto: Cbmeeks at en.wikipedia, Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 Unported, 2.5 Generic, 2.0 Generic and 1.0 Generic license.

Commodore SX-64

Commodore SX-64, znany także jako Executive 64, to przenośna wersja popularnego komputera Commodore 64. Był to pierwszy przenośny komputer z kolorowym monitorem. Zaprezentowany w styczniu 1984 roku,

Poza oczywistymi różnicami w obudowie SX-64 różnił się od C64 w kilku szczegółach. W celu poprawiania czytelności tekstu na małym ekranie domyślny kolor ekranu został zmieniony na biały z niebieskim tekstem, co czasami powodowało problemy z niektórymi programami, których twórcy założyli, że tło ekranu jest zawsze niebieskie. Domyślnym urządzeniem do zapisywania i wczytywania programów była stacja dysków. SX-64 nie posiadał gniazd do podłączenia magnetofonu i telewizora. Usunięcie portu magnetofonowego spowodowało, że SX-64 nie mógł używać standardowego portu szeregowego Centronics, jako że potrzebowało ono szyny z napięciem +5V, która została usunięta wraz z portem magnetofonowym. Nieco inne było także gniazdo na kartridże, co czasami powodowało problemy z ich kompatybilnością. Podobnie jak w przypadku C64 zasilacz o małej mocy ograniczał możliwość rozbudowy komputera. Zostało to jednak poprawione w późniejszych modelach tej maszyny.

SX-64 nie był w pełni kompatybilny ze wszystkimi modułami poszerzającymi pamięć Commodore REU używanymi przez C64. Pierwsze modele SX-64 miały zasilacz o zbyt małej mocy, który nie dawał sobie rady ze zwiększonym poborem prądu, a umiejscowienie gniazda rozszerzającego uniemożliwiało fizyczne wsadzenie modułu z pamięcią. Moduły 1700 i 1750 (o pojemności 128K i 512K) zaprojektowane do użycia w Commodore 128 miały zazwyczaj mniej problemów niż model 1764 zaprojektowany z myślą o C64. Niektórzy użytkownicy SX-64 modyfikowali moduły z pamięcią tak, że używały one zewnętrznego zasilacza.

Istniała także druga wersja SX-64 znana jako DX-64 z podwójna stacją dysków, ale została ona wyprodukowana w bardzo krótkiej serii.

Historia

SX-64 nie powtórzył sukcesu C64. Obwiniano za to zły marketing, duże wymiary i ciężar komputera oraz brak odpowiednich programów biznesowych, które mogłyby skusić potencjalnego klienta. W porównaniu z innymi ówczesnymi komputerami przenośnymi, SX-64 miał bardzo ubogą ofertę programów profesjonalnych – więcej w tym zakresie oferowały komputery Osborne 1 (z procesorem Zilog Z80 i systemem operacyjnym CP/M) oraz 16-bitowy Compaq Portable (z MS-DOSem). W dodatku zarówno Osborne jak i Compaq były szybsze, a Osborne miał bardzo konkurencyjna cenę.

Łącznie w latach 1984-1986 sprzedano około 9,000 komputerów tego typu.

Dane techniczne

Typ	Komputer przenośny
Premiera	1984
Koniec produkcji	1986
Procesor	MOS 6510 @ 1.02MHz (NTSC) / 0.99MHz (PAL)
Pamięć operacyjna	64 KB
System operacyjny	Commodore BASIC 2.0

http://pl.wikipedia.org/wiki/Commodore_SX-64, Historia i autorzy, Tekst udostępniany na licencji Creative Commons: uznanie autorstwa, na tych samych warunkach

Foto: Themaverick

Commodore MAX Machine

Commodore MAX Machine - komputer domowy firmy Commodore przeznaczony przede wszystkim na rynek japoński. Była to zubożona wersja popularnego Commodore 64, w Stanach Zjednoczonych znany był jako Ultimax, a w Niemczech jako VC-10. MAX został wprowadzony na rynek w 1982, ale podobnie jak inne konstrukcje Commodore z tego okresu, nie była udana i szybko zniknęła z rynku.

MAX był uproszczoną wersją C64 - programy (gry) ładowane były z kartridży, komputer miał tylko 2,5 KB pamięci RAM, wyposażony był w bardzo prostą klawiaturę membranową i wyposażony był tylko w podstawowe porty wejścia/wyjścia - gniazdo kartridżów, interfejs magnetofonu, 2 łącza dla dżojstików i wyjście na odbiornik TV. Nie miał żadnych portów szeregowych ani równoległych potrzebnych do podłączenia stacji dysków, drukarki czy modemu.

Komputer używał tych samych układów graficznych i dźwiękowych co C64 (VIC-II i SID) które dawały mu teoretycznie znacznie większe możliwości od poprzednika tego komputera, którym był VIC-20, oba komputery kosztowały mniej więcej tyle samo (ok. $200) ale VIC-20 miał bardzo dużą bazę już istniejących programów i w odróżnieniu od MAXa był łatwy do rozbudowy.

Źródło: http://pl.wikipedia.org/wiki/Commodore_MAX_Machine, Historia i autorzy, Tekst udostępniany na licencji Creative Commons: uznanie autorstwa, na tych samych warunkach
Foto: William Ward

Commodore VIC-20

Commodore VIC-20 (w Niemczech VC20, w Japonii VIC-1001) - komputer domowy produkowany przez firmę Commodore, posiadający 5 kB pamięci RAM i procesor MOS 6502. Jest pierwszym komputerem domowym, którego liczba sprzedanych sztuk wyniosła ponad milion egzemplarzy.

Konstrukcja
VIC-20 wyposażony był w 8-bitowy mikroprocesor MOS Technologies 6502, znany z mikrokomputera Commodore PET. Układ grafiki, MOS VIC, udostępniał tryb tekstowy: 40 kolumn x 25 wierszy, a także tryb graficzny – w rozdzielczości 176x184 pikseli z 3 bitami na piksel. Obudowa komputera była później używana w Commodore 64 i Commodore 16. VIC-20 został wprowadzony do sprzedaży w czerwcu 1980, 3 lata po pierwszym komputerze firmy Commodore - PET.

Dane techniczne

Typ	Komputer domowy
Premiera	czerwiec 1980 [1]
Koniec produkcji	1985
Procesor	MOS 6502 @ 1.108404 MHz (PAL) [2] @ 1.02 MHz (NTSC)
Pamięć operacyjna	5 KB - 64 KB
System operacyjny	Commodore BASIC 2.0

Tekst: http://pl.wikipedia.org/wiki/Commodore_VIC-20, Historia i autorzy, Tekst udostępniany na licencji Creative Commons: uznanie autorstwa, na tych samych warunkach
Foto: Cbmeeks at en.wikipedia, udostępniony jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 3.0